ProfessioneelZijn

Vakman ben je door niet alleen de regels van het vak te kennen, maar juist door in samenhang met die regels ook improvisatie- en creatieve vaardigheden te ontwikkelen. Pas als je jezelf inbrengt kun je situationeel handelen en ben je echt vakman.
Succesvolle organisaties begrijpen dit en zijn wendbaar. Ze kijken van buiten naar binnen en plaatsen de klant -burger, bewoner, patiënt of cliënt- centraal. De focus van aandacht ligt op het faciliteren van de interactie tussen klant en professional, daar waar het gebeurt. Men benut de kennis en ervaring bij vakmensen op de werkvloer: het innovatief vermogen, doe-kracht en visitekaartje van een organisatie. Het gaat om betrokken en bevlogen vakmensen die het verschil maken.

Met de formule ‘Vakmanschap = Eigenaarschap x Talent x Rol’ heb je de ingang voor een kansrijke aanpak. In dit artikel een uitleg over hoe je vakmanschap op een niet-instrumentele manier weer betekenis kunt geven in je organisatie.

Vakmanschap is liefde voor het vak
Hét kenmerk van vakmanschap is de professionele grondhouding. Dat is vooral liefde voor het vak, wat belangrijker is dan geld alleen. Voor de vakman gaat kwaliteit altijd voor kwantiteit en het resultaat is belangrijker dan het protocol. Het doel heiligt nu eenmaal de middelen. En de ware vakman zal proberen om continu te verbeteren. Het kan altijd mooier, slimmer of handiger, je moet er trots op kunnen zijn. Mensen die iets goed kunnen, doen dit ook graag.

Eigenaarschap is een natuurlijke ambitie
Dit gaat over een gevoel van verantwoordelijk zijn voor de uitoefening van ‘mijn beroep’. Eigenaarschap heeft alles van doen met de behoefte aan autonomie, je kunt het niet opdringen, maar je kunt iemand wel ruimte geven om het vakmanschap te vervolmaken. Het gevoel van eigenaarschap is het geloof in de eigen vaardigheden en capaciteiten. Kiezen wat je wilt uitdragen, weten wat je wilt. Competent willen zijn en verbeteren is een natuurlijke ambitie, het geeft ‘beroepstrots’. De betekenis van ‘het er toe doen’.

Talent komt van binnenuit
Competenties zijn meer algemeen, gekoppeld aan functie-eisen en komen van buitenaf. Terwijl talenten juist van binnenuit jezelf komen. Voor talenten geldt ‘alleen jij hebt die unieke vaardigheden, manier van denken en handelen’. Talenten zijn duurzaam, je verliest ze dus nooit. Als je werkt op basis van je talenten geeft dit veel energie en voldoening. En het bijzondere is dat ze constant van kracht blijven. Ook in stress situaties. Talenten zijn verbonden met wie je bent en wat je wilt, emotie en passie.

Rol geeft verbinding
De kern van werken met rollen is dat deze persoonsgebonden zijn. Je kunt een rol beschouwen als de verbinding tussen jou als persoon en het organisatiesysteem. Een professionele rol is veel specifieker en dichter bij jezelf dan een functie. Elk dienstverleningsproces is opgebouwd uit rollen als set van verschillende activiteiten. Doordat rollen veel kleinere ‘bouwstenen’ zijn dan functies kun je ze veel flexibeler toepassen en wijzigen al naar gelang wat het klantenproces nodig heeft. Daarmee organiseer je dus een directe relatie tussen hét unieke talent en de rol als vakman.

Performance Support
Hoe kun je als leidinggevende potentieel vrijmaken en ruimte geven aan je medewerkers? Door eerst bewust te worden van de ogenschijnlijke vanzelfsprekendheden in ons handelen en de manier waarop we de dingen georganiseerd hebben. Het begint altijd met openheid en vertrouwen, en stel jezelf én je medewerkers eens de volgende vragen:

● Wat wil ik graag? Waar kies je voor in je beroep? Wat wil je bereiken?
● Wat kan ik het best? Waar ben je goed in? Welke vaardigheden gaan je moeiteloos af?
● Wat doe ik het liefst? Welk soort activiteiten vind je leuk en geven energie?

Je rol als leidinggevende is hier vooral het proces van positieve feedback op gang brengen. Moedig mensen aan om initiatief te nemen en vraag suggesties voor verbetering. Hoe kan ik je als leidinggevende hierbij helpen, waar loop je tegen aan en wat heb je nodig? Medewerkers weten zelf heel goed wat beter kan, waar mogelijkheden liggen voor verbetering. Eigenaarschap is er al, het ligt gewoon voor het oprapen en je hoeft het alleen maar te zien en te faciliteren.

Wil je werk maken van vakmanschap en weten hoe je dit aanpakt? Schrijf je dan in op onze komende inspiratiesessies voor frisdenkers!