ProfessioneelZijn

De vele netwerken die ontstaan in de sector Zorg en Welzijn zijn in eerste instantie gericht op ontwikkelen van een integrale visie en draagvlak voor gemeenschappelijke besluitvorming tussen betrokken partijen. De netwerkverbanden hebben in deze fase veelal het karakter van losgekoppelde samenwerking met een losse structuur. Afspraken die worden gemaakt hebben meestal de vorm van een samenwerkingsconvenant. Als je netwerken structureel gaat verduurzamen spreek je over ketenvorming.

De Cliënt altijd centraal

Een ketenbenadering is een poging om ordening aan te brengen binnen deze netwerken en daarmee de basis om uitkomsten te kunnen vertalen naar meetbare resultaten en effecten. Ketens gaan over operationele processen die uiteindelijk weer vertaald worden naar doelgerichte en meetbare cliëntgebonden trajecten. Belangrijk kenmerk van ketens is dat er sprake is een duidelijk omschreven doel, er bestaat ketenregie én dat deze vraaggestuurd zijn, de cliënt staat centraal.

Motieven voor ketenvorming

• Ketens bieden bij uitstek de mogelijkheid om publieke en private activiteiten te verbinden in een samenhangend proces;
• Net zoals in het bedrijfsleven kunnen door ketens efficiency en prestatievoordelen gerealiseerd worden;
• De samenleving kan haar doelen beter bereiken doordat organisatie worden gericht op een overstijgend maatschappelijk doel
• Het respect voor mensen die het ketenproces doorlopen wordt centraal gesteld.

Eisen aan ketenvorming

• Ontwikkelen van ketendenken bij alle ketenpartners en daarmee het besef onderdeel uit te maken van een gezamenlijke keten met een gezamenlijke ambitie en een gedeeld cliëntbeeld;
• Maken van ketenafspraken door het verankeren van een gezamenlijk primair proces, eenheid in taal en procesbeschrijving, eenduidige afspraken over de bijdrage van partners en bereidheid tot zelfevaluatie en verbetering;
• Zorgen voor trajectbeheer door spelregels te formuleren om beslissingen te kunnen nemen rondom een bepaalde cliënt, maatwerk in ondersteuningsaanbod en kunnen aanspreken.

Een lerend perspectief

Het mag duidelijk zijn dat ketenvorming een complex proces omhelst, zeker binnen een dynamische politiek bestuurlijke context waar denken in termen van macht en domeinen een belangrijke rol spelen. Op bestuurlijk, managerial en operationeel niveau in de keten gaat het om anders leren denken, dat betrokkenen de domeingrenzen kunnen en mogen doorbreken ter wille van gezamenlijke ketendoelen en het belang van de cliënt. Aandacht en ondersteuning voor deze procesmatige kant van ketenvorming is cruciaal voor duurzame samenwerking. Ketenvorming is inherent aan verandering en vernieuwing doordat andere verhoudingen en mechanismen ontstaan. Door ketenvorming als veranderend en lerend systeem te benaderen ontstaat ruimte voor cyclisch leren en continu verbeteren van samenwerking.