ProfessioneelZijn

We zijn gewend om te denken in functies omdat dit een directe relatie heeft met het functie- en loongebouw en daarmee vastgelegd in CAO afspraken. Eigenlijk weten we niet beter. Maar denken in rollen biedt veel meer flexibiliteit en wendbaarheid voor organisaties. Een rol is niet een ’in beton gegoten’ onderdeel van het organigram, maar heeft juist een groot persoonsgebonden component. Rollen worden toegedeeld aan diegenen die daar de talenten voor heeft. Een rol heeft dan een directe relatie met kwaliteiten en uitoefening van taken. Daarmee ontstaat stimulans voor eigenaarschap. Waar draait het om in de praktijk?

Rollen beschrijven primair een horizontale relatie
Het zijn de set van activiteiten die de verschillende rolhouders uitvoeren in een werkproces. In rolbeschrijvingen spreek je dan ook over de input die nodig is om de activiteit uit te voeren en de output van deze activiteit. Deze output vormt dan vaak weer de input voor een opvolgende rolhouder. Rollen zijn dus via processen aan het werk gekoppeld. De verticale relatie, in het organigram, wordt hooguit beschreven in termen van wat moet ik doen en bij wie moet ik terecht in geval van escalatie. Bijvoorbeeld: het hoger op zoeken voor advies en dergelijke.

Rollen zijn proces georiënteerd
Ze komen het beste tot haar recht in een proces of ‘gekantelde’ organisatiestructuur. Idealiter worden rollen dus geformuleerd waar het gaat om klanten- en dienstverlenings-processen, zowel intern als extern. Het gaat over de horizontale afstemming en het elkaar versterken van medewerkers in het proces. “Jij bent goed in dat en ik ben goed in dit.”

Rollen zijn kleine flexibele bouwstenen
Een dienstverleningsproces is opgebouwd uit rollen. Doordat rollen kleine ‘bouwstenen’ zijn kun je ze veel flexibeler toepassen en wijzigen al naar gelang wat het proces, zoals de klant nodig heeft. Je kunt rollen ook flexibel inzetten buiten de bestaande afdelingskaders. Bijvoorbeeld iemand heeft een uitgesproken talent voor het organiseren en geslaagd laten verlopen van bijeenkomsten. Waarom zou je diegene dan ook niet deze rol laten vervullen op andere plekken in de organisatie? Je hoeft daar echt geen aparte functie voor te creëren.

Rollen zijn van het lijnmanagement
Omdat rollen direct gekoppeld zijn aan de aard van de werkzaamheden, zijn ze per definitie een ‘tool van de lijn’. Het beheer en onderhoud van de beschrijvingen kan op teamniveau geregeld worden, eventueel door de medewerkers zelf. Het is dé manier om eigenaarschap te realiseren. Daarmee ontstaat verantwoordelijkheid tot zelfontplooiing, professionalisering en continue verbeteren.

Rollen zijn persoonsgebonden
De kern van werken met rollen is dat deze persoonsgebonden zijn. Je zet die medewerker in op die rol die past bij haar of zijn talenten. Daarmee organiseer je dus een directe relatie tussen hét unieke talent en de roluitoefening van de medewerker als rolhouder.

Wil je meer weten? Download dan ons gratis e-book Werken aan Talenten en Rollen.